Kiev’i ziyaret eden Estonya, Finlandiya, İzlanda, Letonya, Litvanya, Norveç ve İsveç’in dışişleri bakanları ortak bir bildiri yayınlayarak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırgan savaşını şiddetle kınadılar.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir bildiride, Ukrayna’nın devredilemez meşru müdafaa hakkının, bağımsızlığını ve egemenliğini sağlamak ve uluslararası kabul görmüş sınırlar içinde toprak bütünlüğünü yeniden sağlamak olduğu belirtildi.
Toplantıya katılan Kuzey Avrupa ülkeleri ve Baltık Devletleri, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna’ya önemli siyasi, ekonomik, askeri ve insani destek sağladıklarını ve Ukrayna’nın bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü savunması adına savaş kabiliyetini sağlamak için siyasi ve pratik destek sağlamak üzere birlikte çalışmaya devam edeceklerine söz vermektedir.
Açıklamada, “Rusya’nın sivil halka ve enerji altyapı tesisleri de dahil olmak üzere kritik altyapılara yönelik sivil halkı terörize etmeyi amaçlayan saldırılarını şiddetle kınıyoruz. Sivil halka yönelik bu saldırılar bir savaş suçudur. Rusya bu eylemlere derhal son vermelidir.” denildi.
Bu bağlamda imzacı ülkeler, Ukrayna’nın hava savunma yeteneklerini geliştirmeyi amaçlayan ve ülkenin sivil altyapısını Rusya’nın insanlık dışı saldırılarına karşı korumaya olanak sağlayacak uluslararası desteğin sürdürülmesinin önemini belirtti.
Ayrıca Rusya Federasyonu’nu uluslararası insancıl hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeye, yani yasadışı yollardan sınır dışı edilen ve siyasi bahanelerle gözaltına alınan Ukraynalı sivilleri, Ukrayna’nın topyekun işgali sırasında rehin alınanları serbest bırakmaya ve insani yardım kuruluşlarının ihtiyacı olanlara erişimi sağlamaya çağırdılar.
Ayrıca, Rusya’ya ve Moskova’nın saldırgan savaşını destekleyen diğer ülkelere, bireylere veya tüzel kişilere yönelik yaptırımların güçlendirilmesi ve bunların katılığının ve etkinliğinin sağlanması gerektiğine işaret ettiler.
Temsilciler, “Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşını finanse etmesini imkansız kılmak için ihracattan elde ettiği ana gelir durdurulmalı. Son Rus askeri uluslararası kabul görmüş Ukrayna topraklarından ayrılana ve Rus saldırganlığı durana kadar Rusya için bedeli artırmaya devam etmeliyiz.” dedi.
Ayrıca, Avrupa Birliği’ne girmek isteyen Rus vatandaşlarına Şengen ve ulusal vize verilmesinin sınırlandırılmasının önemini vurguladılar.
Bakanlar, Ukrayna’ya yönelik saldırı suçundan sorumlu olanların tam hesap verebilirliğini sağlamaya yönelik çabaları memnuniyetle karşıladılar ve Rusya’nın Ukrayna’da saldırganlığı sırasında işlenen diğer tüm zulümlerin kaynağı haline gelen bu suç için uluslararası bir mahkeme kurulmasına ilişkin “tartışmayı ilgiyle kaydettiler”.
Buna ek olarak, yedi Avrupa ülkesi daha fazla insani yardım sağlama ve Ukrayna’nın kışa hazırlanma çabalarını, özellikle enerji altyapısını eski haline getirme çabalarını destekleme sözü vererek “Aynı zamanda, tahrip olmuş Ukrayna altyapısının restorasyonunu desteklemek için çabalarımızı sürdüreceğiz. Uluslararası toplumu, Rusya pahasına yapmanın yollarını bulmak da dahil olmak üzere Ukrayna’nın yeniden inşasını desteklemeye çağırıyoruz.” dediler.
Ukrayna’nın Avrupa-Atlantik entegrasyonu bağlamında bakanlar, hedeflerine ulaşma yolunda Ukrayna ile ortaklığı güçlendirmenin yollarını arayacaklarını belirterek, her ülkenin kendi güvenlik önlemlerini seçme konusundaki egemenlik hakkını vurgulayarak “İhtiyacı olan ülkelere yardım etmek için Karadeniz Tahıl Girişimi ve Ukrayna’dan Yeni Tahıl programının düzgün işleyişini ve daha fazla genişlemesini desteklemek için tutarlı çabalar göstereceğiz” diye eklediler.
Buna ek olarak, açıklamada Ukrayna’da yatırım yapan işletmeleri desteklemeye ve Ukrayna ile ticareti liberalleştirmek için mevcut önlemleri sürdürmeye hazır olunduğu da yer alıyor.
Estonya, Finlandiya, İzlanda, Letonya, Litvanya, Norveç ve İsveç’in dışişleri başkanları da siber güvenlik, dijitalleşme, dezenformasyona karşı mücadele ve çeşitli hibrit tehditler alanlarında işbirliğini yoğunlaştırma ihtiyacı üzerinde anlaşarak “Bu, adaletin, insan haklarının ve uluslararası hukukun hakim olmasını sağlamak için ortak sorumluluğumuzun bir parçasıdır. İhtiyaç duyulduğu sürece Ukrayna’ya güçlü siyasi, mali ve askeri yardım sağlamak için yakın işbirliğimizi sürdüreceğiz.” dediler.
Pazartesi günü Urmas Reinsal, Pekka Haavisto, Tordis Kolbrun Gilfadottir, Edgar Rinkevich, Gabrielus Landsbergis, Anniken Witfeldt ve Tobias Billström Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy ile de görüştü.
