Ukrayna’nın eski cumhurbaşkanı ve Avrupa Dayanışma Partisi lideri Petro Poroşenko “Putin’in makalesi tarihle ilgili değil. Bu, komşuları tehdit eden bir siyasi manifestodur.” başlıklı bir makale yayınladı.
Putin’in “Ruslar ve Ukraynalıların tarihsel birliği üzerine” makalesi özellikle Ukrayna’da çok ses getirdi. Putin’in uzun makalesini yine Ukrhaber’de Türkçeye çevirerek sunduk. Ayrıca Ukrayna’da bulunan Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nün uzmanı Ivan Valyuşko‘nun, Putin’in makalesini değerlendirdiği yazısını da Türkçeye çevirerek sunduk.
Şimdi ise Eurosolidarity sitesinde Petro Poroşenko tarafından yazılan ve İngilizce ve Ukraynaca olarak yayınlanan makaleyi yine Ukrhaber olarak Türkçeye çevirerek sunuyoruz.
Fransız şair ve filozof Paul Valery, Birinci Dünya Savaşı deneyimini şöyle özetlemiştir:“Tarih, düşünce kimyasının yarattığı en tehlikeli üründür. Düşler kurdurur, halkların başını döndürür, sahte anılar yaratır, büyüklük çılgınlığına, kıyıcılık hastalığına götürür ve ulusları başı göklerde, çekilmez bir duruma sokar…”
Avusturya Anschluss’u ile Kırım’ın ilhakı arasındaki bariz paralellikler dikkat çekicidir; Çekoslovakya’nın bir kısmının işgali ile Ukraynalı Donbass’ın ele geçirilmesi arasında; halkın führer tutkusu ile lidere olan sevgisi arasında; Hitler’in Sudeten Almanları üzerine yaptığı konuşma ile Putin’in “Biz tek halkız” yazısı arasında; Alman yaşam alanı teorileri ile “Rus dünyası” arasında.
Onun “Ragards sur le monde actuel” yazısı Putin’in de hayranı olduğu dünyayı savaşa sürükleyen liderin Almanya’da dümeni ele geçirmesinden 2 yıl önce yayınlandı.
Dünyayı okuyabilen bir kişinin görüşüne göre, iyi bilinen tarihsel gerçekler modern propaganda sahtekarlığıyla terbiye edildiğinde, siyaseti bin yıl öncesinin olayları üzerine ve hatta daha da fazlasını yaparak taraflı yorumu üzerine inşa etmek tehlikeli ve gariptir. Biz Ukraynalılar Novgorod’u sadece Ukrayna prensi Vladimir‘in birkaç yıl boyunca Novgorod prensi olduğu için iddia etmiyoruz. Ve Moskova’yı sadece Kiev Prensi Yuri Dolgorukiy tarafından kurulduğu gerekçesiyle eski bir şehrimiz olarak ele geçirmiyoruz. Ne de olsa Charlemagne, modern Almanların ve Fransızların atalarının imparatoruydu, ancak hiçbir bilinçli politikacı, bırakın onları tek bir devlette birleştirmeyi, onları tek bir halk olarak bile ilan etmeyi düşünmez.
Tarih algısı açısından Putin’in yazısı bize yeni bir şey getirmiyor. Bu çerçeve bizim için on dokuzuncu yüzyılın ortalarından beri bilinmektedir. Ardından, Ukrayna’daki ulusal canlanmanın arka planına karşı, Rus emperyal propagandası, Ukraynalıları ayrı bir ulus olarak kabul etmeme kampanyası başlattı. Rusya İçişleri Bakanı Valuev‘in genelgesindeki kötü şöhretli ifade, “Olmadı, olmadı ve olamaz” dedi. Bu ifade, St. Petersburg’un Ukrayna dili ve ulus üzerindeki resmi konumu oldu. O dönemde bir Çek gazeteci ve halk figürü olan Karel Havlicek-Borovsky, “Ruslar Rusça olan her şeye Slav adını veriyor, böylece daha sonra Slav olan her şeyi Rus olarak adlandırabiliyorlar” dedi.
O zamandan bu yana yaklaşık 160 yıl geçti. Bununla birlikte, Rus liderliğinin sosyo-politik görüşü, bir buçuk yüzyıl önceki hatalı “keşif” tarafından taşlaştırıldığı için sıfır düzeyinde bir entelektüel ilerleme getiriyor. Ukraynalıların ve Rusların tek millet olduğu ifadesi bana Schweik‘in yattığı tımarhanenin tanımını hatırlatıyor. Tımarhanedekilerin arasında “dünyanın içinde yukarıdakinden çok daha büyük başka bir küre olduğunu iddia eden” bir profesör vardı.
Ağustos’ta Ukrayna’nın bağımsızlığının 30. yıl dönümünü kutlayacağız ve Ruslar hala bununla uzlaşamadılar. Ve neden şaşırmalıyız? Sadece otuz yıl, çok değil; unutulmamalıdır ki Rusya’da çoğu kişi, bir asırdan fazla bir süre önce meydana gelen Finlandiya ve Polonya’nın kaybının yasını tutuyor.
Geçen bin yılın küllerini süpürecek bir tarihçi değilim; birinin emperyal paranoyasını tedavi edecek bir psikiyatrist hiç değilim. Rusya devlet başkanının yazı çılgınlığının sonucu da tarihi bir makale değil, Rusya’nın komşularına: ilk etapta Ukrayna’ya ve aynı zamanda gazetede tesadüfen tekrar tekrar bahsedilmeyen Polonya’ya yönelik gelecekteki tehditleri gösteren siyasi bir manifestodur. Kremlin’in Beyaz Rusya için bir anschluss hazırladığı açık. Ve Moskova Ukrayna’yı fethetmeyi başarırsa, Putin’in ellerinin ve botlarının Polonya, Estonya, Letonya ve Litvanya’ya ulaşacağı da aynı derecede açık. Belki de Berlin, çünkü Moskova’nın İkinci Dünya Savaşı’ndaki zaferi “Tekrar edebiliriz” sloganıyla kutlaması boşuna değil.
Putin sadece Ukrayna ulusunun özgürlük ve bağımsızlık hakkını inkâr etmiyor. Putin, Moskova’nın Avrupa’daki veto gücünü pekiştirmek ve bir kez daha etki alanlarına ayırmak istiyor. Çarpık tarih, saldırgan politikanın bir örtüsü ve modern Rusya için “yaşam alanı”nın ana hatlarını çiziyor.
Makale özünde Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik toprak iddialarını formüle ediyor ve bu onun temel unsuru! Eğer tüm laf kalabalıklarından arındırıpbu makalenin anahtar kelimelerine bakarsak şunları göreceğiz: “Tarihi topraklarımız”, “bölgesel hediyeler”, “soyulmuş Rusya”, “bize yakın yaşayan insanlar”, Sovyet sonrası alanda sınırların “şartlı doğası”. Putin, siyasi babası Sobchak’ın eski Sovyet cumhuriyetlerinin Sovyetler Birliği’ne katıldıkları 1922’den itibaren sınırlarına geri dönmeleri fikrini hatırlatıyor.
Makalenin kilit unsurları, Rusya’nın devlet sınırlarımızı tanımadığını ve uluslararası hukuk hükümlerini gözardı ettiğini göstermektedir. Kamuoyunu ve silahlı kuvvetleri Ukrayna’ya yönelik saldırganlığın devamı için hazırlamaya devam ediyorlar. Rusya Savunma Bakanı’nın, Rus askerlerinin kafalarını emperyal şovenist çöplerle doldurmak amacıyla, Başkomutanının tarihi kuruntusunun orduda incelenmesi emrini vermesi boşuna değildir. Ukrayna’ya her an tekrar tekrar saldırmaya hazır olmalıdırlar.
Geçtiğimiz yedi yıl boyunca Rusya, Kırım’ı ilhak etti, Başkomutan olarak benim zamanımda çoğunu geri almayı başardığımız Donbass’ı ele geçirmeye çalıştı. Kremlin, on Ukrayna bölgesini içine alarak sözde Novorossia’yı oluşturmayı planladı. Ve bu kampanyanın fiyasko ile sonuçlanmasının temel nedeni, bu bölgelerde yaşayanların ekseriyetle Rusça konuşmalarına rağmen kendilerini Ukraynalı olarak görmeleridir. Ve varmaya çalıştığım nokta budur.
Biz Ukraynalılar, kendi kimliğimizle ilgili hiçbir sorunumuz yok. Ve Putin’in bu konuda tam olarak ne düşündüğü umurumuzda bile değil. Biz, farklı etnik kökene, dini inançlara, dil topluluklarına sahip vatandaşların hak ve imkânlarında eşit olduğu bir Ukrayna siyasi ulusuyuz. Ve biz Ruslardan sadece kendi tarihi tecrübemiz, dilimiz, şarkı ve danslarımız ya da mutfağımızla değil, aynı zamanda siyasi kültürümüz, insan hakları ve özgürlüklerine yönelik tutumlarımız, jeopolitik yönelimlerimiz ve bilinçli ve köklü bir aidiyet duygumuzla da farklıyız. Bu Avrupa uygarlığıdır. Bu farklılıklar son yedi yılda iyice yoğunlaştı ve bu arada Ukrayna’ya bu kadar itici gelen Putin’in kendisi, sürecin hızlanmasında önemli bir rol oynadı.
Ukrayna, AB ve NATO üyeliği olan kalkınma yolunu seçti. Kamuoyu yoklamaları, referanduma katılmayı planlayanların dörtte üçünün AB üyeliği ve üçte ikisinin de NATO üyeliği için oy vermeye hazır olduğunu gösteriyor. Bu arada, Rus saldırganlığı Ukraynalılar arasında Avrupa-Atlantik rotasına verilen desteğin önemli ölçüde güçlendirilmesini teşvik etti.
“Tek millet” tezi, Putin’in Kırım ve Donbass’a ihtiyacı olmadığını gösteriyor. Bütün Ukrayna’yı talep ediyor, çünkü bir ulus ve devlet olarak ayrı bir varoluş hakkımızı reddediyor. Ukrayna vizyonu, tek bir otoriter alanın parçası olarak Küçük Rusya Federal Bölgesi’dir. Tam ve koşulsuz teslimiyetin böyle bir versiyonunda, toprak bütünlüğümüzü korumaya hazır olabilir, çünkü tek parça halinde yutmak küçük parçalar halinde ele geçirmekten çok daha kolaydır.
Bu nedenle, bunlar makalenin ana mesajlarıdır. Putin’in sözde bilimsel, ancak amatör tarihsel tatbikatları, Devlet Duması için yapılacak sonbahar seçimlerinin arifesinde dikkat edilmesi gereken, Rus kamuoyunun gözünde emperyal iddiaları meşrulaştırmak için tasarlandı. Kremlin’in Ukrayna’da küçük bir beşinci kolu teşvik etme arzusu da, hükümetlerinin başkanları aracılığıyla halklara hitap etme yönündeki Leninist-Stalinist geleneği takip ettiği aşikârdır.
Son olarak, Putin, Münih-38’den ders almayı başaramayan Batılı yatıştırma politikası destekçilerinin gözlerine bir kez daha tükürmenin zevkini inkar edemezdi. Rus tarihçi Klyuchevskiy’nin şu sözlerini kaçırmış görünüyorlar: “Tarih bir öğretmen değil, bir koruyucudur, öğretmez, alınmayan dersler sebebiyle cezalandırır.”
Putin, manipüle ettiği ve açıkça yalan söylediği tarihin aksine, siyasi planlarını açıkça ilan ediyor. 2007’deki Münih Güvenlik Konferansı sırasında bile tüm transatlantik topluluğuna meydan okudu. Buna karşılık, Batı Putin’i memnun etmeye karar verdi ve 2008 baharında Bükreş’teki NATO zirvesinde Ukrayna ve Gürcistan’a bir Üyelik Eylem Planı vermeyi reddetti. Yeterli bir yanıtın olmaması Putin’i cesaretlendirdi ve aynı yılın yazında Abhazya ve Tskhinvali bölgesini ele geçirdi. Daha sonra, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığı, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi bir üyesinin Birleşmiş Milletler’in kurucu devletine saldırdığı ilk vaka oldu.
Putin, dünya çapında demokratik değerlere karşı hibrit bir savaş yürütüyor. Wagner’in özel ordusundan askerleri ve paralı askerleri Suriye, Libya, Orta Afrika’daki savaşlara ve Venezuela’daki çatışmalara müdahale etti. Rusya, Ukrayna ile AB arasındaki Ortaklık Anlaşması’nın onaylanmasını engellemek için ABD’deki seçimlere, Birleşik Krallık’taki Brexit’e ve Hollanda’daki referanduma müdahale etmeye çalıştı. Rusya, Katalonya’daki ayrılıkçıları cesaretlendirdi. Askeri istihbaratı, ülkenin Kuzey Atlantik İttifakına girişini engellemek için Karadağ’da bir darbe hazırlıyordu. Putin’in ajanları Salisbury’de Skripal’i zehirledi, Çek Cumhuriyeti’ndeki ve bu arada Ukrayna’daki askeri depolarda patlamalar düzenledi. Rus bilgisayar korsanları, Batı ülkelerinin hayati sistemlerine siber saldırılar gerçekleştiriyor. Putin dünyanın her köşesinde sorun çıkarıyor. Sağlıksız hırsları doğası gereği küreseldir, ancak bunların uygulanmasının ön koşulu Ukrayna’nın fethidir. Ukrayna olmadan, Rus devleti tanım gereği bir imparatorluk olamaz. Gorbaçov bundan otuz yıl önce Ukraynalıların bir referandumda bağımsızlık için oy kullanmamaları için boş yere kampanya yürüttüğünde, bundan bahsetmişti.
Putin’in makalesi, Rusya Devlet Başkanı’nın Rusya’ya yönelik askeri tehdit iddiasıyla ilgili geleneksel söylemine mükemmel bir şekilde uyuyor ve Ukrayna sınırındaki askeri manevralar, askeri bir yapı inşa etme ve Rus toplumunun topyekûn seferberliği için bir bahane haline geliyor. Putin’in her şeyi askeri çatışmaya götürmesi kurnazca bir manevradır, çünkü bu durumda Rusya kale ile çevrilmiş ortamında rahat ve kendinden emin hissediyor.
Batı’nın Rusya’nın “gerçekliğini” kabul etmesi, yani rakibin topraklarında dayatılan alternatif kurallarla oynamayı kabul etmesi büyük bir hata olur. Ve bunun sonucu bir yenilgi anlamına gelir.
Putin’in ifşası, Avrupa medeniyetinin ayrılmaz bir parçası olan Batı ve Ukrayna için Rusya’nın iddialarına doğru yanıtı anlamaları için önemli bir andır. 2014’teki Rus saldırısını durdurmaya yardımcı olan faktörleri hatırlatmak önemlidir. Bu, Ukrayna halkının özgürlüklerini ve seçimlerini savunma taahhüdüydü. Ukrayna liderliğinin reform yapma ve her şeyden önce bu örtüden kurtulma taahhüdüydü. Bu, Rusya’nın saldırgan eylemlerine yanıt vermek için güçlü bir Ukrayna yanlısı uluslararası koalisyonun taahhüdüydü.
Bir devlet adamı, Ukrayna’nın beşinci Cumhurbaşkanı ve nihayetinde Avrupa yanlısı demokratik muhalefetin lideri olarak, Kuzey Akım–2 konusunda ABD ve Almanya arasındaki düzenlemelerden endişe duyuyorum. Sekiz yıldır “sadece dinlediğimiz” boş garantiler ve Budapeşte memoranduma benzemesi.. Kuzey Akım-2’nin aynı zamanda Ukrayna, Birleşik Avrupa ve tüm transatlantik topluluk için bir tehdit olduğu açıktır.
Bizim için gaz geçişinden kazanılacak para ana sorun değildir. Sonunda başka bir şeyden para kazanabiliriz. Bölgesel, kıtasal ve transatlantik anlamda bir güvenlikten bahsediyoruz. Ve Ukrayna için bu varoluşsal bir mesele. Çünkü Putin’in makalesi, Ukrayna’yı siyasi haritadan silmeyi reddetmediğini gösteriyor. Bu, bir zamanlar “İsrail’i denize dökme” planı kadar saplantılı bir fikir.
Tüm olasılıklar tükenene kadar, büyük güçlerin görüşü ne olursa olsun Kiev, Kuzey Akım-2’ye karşı savaşmaya devam edecek. Ukrayna’da Avrupa Dayanışması tarafından temsil edilen muhalefet ile hükümet arasındaki ilişkiler kolay değil. Ama bu konuda birlikte hareket edeceğiz, çünkü bu bizim temel ulusal çıkarlarımızla ilgili. Ve aynı zamanda en yakın komşularımızın çıkarlarıyla da ilgilidir.
Ukrayna’nın paraya değil garantiye ihtiyacı var. Ve her şeyden önce bu, gaz geçişinin garantileri veya yeşil enerjiye yardımcı olmakla ilgili değil. Açık güvenlik ve bağımsızlık garantilerine ihtiyacımız var. Ve bu NATO üyeliğidir. Putin’in makalesi, Ukrayna’nın İttifak’a katılımı konusunda belirsiz bir umut vaat etmenin yeterli olmadığını bir kez daha kanıtlıyor. Ortaklarımızın hayalleri ve vaatleri belirgin bir şekilde proje olarak kendini göstermelidir ve böyle bir projeye Üyelik Eylem Planı denir. Uygulanması zaman alır ve bu süre zarfında, Ukrayna, ortaklarıyla geçici güvenlik anlaşmalarına güvenme hakkına sahiptir. Umarım bu, Vladimir Zelenskiy’nin Ağustos ayı sonlarında Beyaz Saray’a yaptığı ziyarette müzakerelerin konusu olur.
Biz Ukraynalılar, Rus saldırganlığına karşı savunmamızda, Avrupa ve Atlantik özlemlerimizde Ukrayna’nın uzun, samimi ve sarsılmaz desteği için Polonya’ya minnettarız. Bunun bir başka kanıtı da 22 Temmuz’da Kiev ve Varşova’nın birlikte tüm Avrupa’nın güvenliğini tehdit eden bir proje olarak Kuzey Akım-2’nin başlatılmasına karşı çıkacaklarına dair ortak açıklamadır.
Polonya kısa süre önce, Rusya Polonya’yı Dünya Savaşı’nı başlatmakla suçladığında, Putin’in tarihe olan “tutkusu”nu hissetti, çünkü Polonya Nazi saldırganlığına ilk direnen ülkeydi. Rus lidere göre, anti-Semitizm ve Holokost’tan sorumlu olanlar Hitler ve Naziler değil, Polonya’nın Üçüncü Reich büyükelçisidir. Tarihsel gerçeklerin bu korkunçlukta çarpıtılması, siyasi bir hedefe ulaşmak için gerçekleşti: Sovyetler Birliği’nin II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesindeki rolünün anısını silmek, Polonya’nın uluslararası arenadaki önemini küçümsemek; uzun vadede Yeni Yalta ile Orta ve Doğu Avrupa’yı yeniden bölmek. Polonyalılar, kendi devletlerine yönelik bu saldırıya ve tarihi gözden geçirme girişimine direnmek için bir araya geldiler. Polonya, Ukrayna da dahil olmak üzere ortakları tarafından desteklendi.
Biz Ukrayna’da, aynen Polonya’daki gibi, özgür dünyanın büyük güçlerin çıkarlarının egemenliği ile ilgili olmadığına inanıyoruz. En küçük devletin bile kendini eşit ve korunaklı hissettiği birleşme ile ilgilidir. Özgür bir dünya ile otoriter yöneticiler tarafından dayatılan birlikler arasındaki temel farkı yaratan da budur.
Putin’in ulusların “birliği” hakkındaki makalesi, “olgun Putinizm”in bir tezahürüdür. Otoriterlik, emperyalizm ve saldırganlığa dayalı devlet yönetişimi ve uluslararası siyasete katılım modelleri, Ukrayna, Polonya ve Avrupa için doğrudan tehdittir. Birlikte üstesinden gelinebilir. Ve yapabileceğimiz en kötü şey, sadece saldırgan davranışlarını güçlendirecek olan Rus başkanını cesaretlendirmek.
Petro Poroşenko
ukrhaber.com
Ruslar ve Ukraynalıların tek halk olduğu konusunda Ukraynalılar ne düşünüyor?
