Devlet ve yerel bütçelere sağlanan vergi gelirlerinin aslan payı Ukrayna halkı tarafından sağlanmaktadır; doğrudan işletme vergileri yalnızca %22’dir.
Mali analist Oleksiy Kuşç “Savaş koşullarında Ukrayna’da adil bir vergi sistemi” çalışmasının sunumunda açıkladığına göre geçen yıl her düzeydeki bütçelerin (gümrük işleri hariç) yaklaşık 1.2 triyon UAH vergi aldığını hatırlattı. Bu tutarın %41’i kişisel gelir vergilerinden oluşmakta. Diğer %9’luk oran ise tüketim mallarının nihai tüketicisi olarak halk tarafından da ödenen özel tüketim vergisinden elde edilen gelirdir. Diğer %19 ise Ukrayna’da üretilen mal ve hizmetlere ilişkin KDV, yani aynı zamanda nihai tüketiciye uygulanan dolaylı bir vergidir.
Kuşç “Yani vergi gelirlerinin yüzde 69’u doğrudan ve dolaylı vergilerin ödenmesi yoluyla tam olarak halkın pahasına sağlanıyordu. Tabii ki işletme şunu söylüyor: Bu vergileri (özel tüketim vergisi ve KDV) ödüyoruz. Ama analiz edersek buradaki işletmenin sadece geçici olarak hareket ettiğini görürüz. Yani, tüketicinin ödediği nihai fiyata tüm dolaylı vergileri dahil ediyor ve bu parayı basitçe bütçeye aktarıyor.” diye açıkladı.
Haberlerden anında haberdar olmak için Telegram ve Whatsapp kanallarımızı takip ediniz.
Aynı durum işverenler tarafından çalışanlara tahakkuk eden ücretlerden ödenen vergiler için de geçerlidir.
Bunun yerine, işletmenin kendisi doğrudan bütçeye gelir vergisi (yaklaşık 140 milyar UAH, geçen yılın vergi gelirlerinin %12’si), stopaj (toplamda neredeyse %5) ve tek bir vergi (ayrıca tüm gelirlerin yaklaşık %5’i) ödüyor.
Ekonomist, “Yani, işletmeler üzerindeki toplam doğrudan vergi yükü yalnızca %22’dir” dedi.
Araştırmanın yazarları bu durumun adaletsiz olduğunu düşünüyor. Devlet hazinesini doldurmada sermaye ve önemli varlıklar üzerindeki vergilerin ağırlığının artırılmasında ısrar etmelerinin nedeni budur.
Ukrayna’daki vergi indirimi önerilerini inceleyen Kuşç, işgücü vergisi oranlarının düşürülmesine odaklanılmasını tavsiye ediyor. Aynı zamanda, ilerici bir kişisel gelir vergisi ölçeğinin getirilmesi ve özellikle en düşük gelirlerin (asgari ücret dahilinde) “sıfır” vergilendirilmesi fikrini desteklemektedir.
