30 Eylül’de Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, ülkenin NATO’ya katılım başvurusunu imzaladı. İşlemin hızlandırılmış bir şekilde gerçekleşmesi gerektiği varsayılmaktadır. Ukrayna’nın NATO’ya katılımını hangi ülkeler desteklliyor, hangi ülkeler karşı olabilir?
Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, başvurunun ardından Ukrayna’nın fiilen NATO’ya girdiğini vurguladı. Ukrayna bunu hukuki olarak, ülkenin tüm halkın korunmasına verdiği önemle tutarlı olacak bir prosedürle, yani hızlandırılmış bir şekilde yapmak için başvuruyor. Finlandiya ve İsveç örneğinin, Üyelik Eylem Planı olmadan da NATO’ya katılmanın mümkün olduğunu gösterdiğini de vurguladı.
Ukrayna’nın NATO’ya katılımını destekleyen 10 ülke:
- Polonya
- Çek Cumhuriyeti
- Estonya
- Letonya
- Litvanya
- Kuzey Makedonya
- Karadağ
- Romanya
- Slovakya
- Kanada
NATO’ya katılma prosedürü
NATO’ya katılma süreci biraz zaman alabilir, ancak asıl mesele, tüm katılımcı ülkelerin rızasını gerektirmesidir. Finlandiya ve İsveç 30 ülkenin desteğini almasına rağmen henüz resmi olarak ittifak üyesi değiller.
Borrell: Ukrayna’nın NATO’ya katılımı şu anda ana konu değil.
İlk olarak, başvuran ülke kabul için bir başvuruda bulunur. NATO üyeleri oybirliğiyle karara varırsa, aday resmi olarak katılım müzakerelerine başlamaya davet edilir. Bu, resmi üyelik yolundaki ilk adımdır, ancak NATO grubuyla müzakereler, reform takviminin onaylanması, protokollerin imzalanması ve onaylanması ve Genel Sekreter’in önerisi de dahil olmak üzere aşılması gereken birkaç aşama daha var.
NATO ve ABD’nin tepkisi
NATO, Ukrayna’nın başvurusunu yorumladı. Genel Sekreter Jens Stoltenberg, herhangi bir ülkenin İttifak’a başvuruda bulunabileceğini vurguladı ve Ukrayna ile ilgili olarak, müttefiklerin öncelikle Ukrayna’ya askeri yardıma odaklanmalarını belirtti.
ABD başkanının ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, Ukrayna’yı NATO’ya kabul etme sürecini başlatmanın şimdi zamanı olmadığını kaydetti. Aynı zamanda ABD Başkanı Joe Biden, Washington’un Ukrayna’yı desteklemek için mevcut rotayı izleyeceğini vurguladı.
Macaristan engel çıkartabilir mi?
1999’dan beri NATO üyesi olan Macaristan, tam ölçekli Rus işgalinin başlangıcından bu yana Rus yanlısı bir pozisyon seçiyor ve Ukrayna’nın savunma yeteneklerinin sağlanmasında yakın işbirliği yapmayı reddediyor, bu nedenle Ukrayna’nın NATO’ya girmesine karşı olabilir. Ancak Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi başkanının danışmanı Mihail Podolyak, Budapeşte’nin Ukrayna’nın zaferleri durumunda konumunu kökten değiştireceği ve ülkenin Ukrayna’nın NATO’ya katılımını destekleyeceği konusunda ikna oldu.
İsveç ve Finlandiya örneğinde, Türkiye NATO’ya katılımlarının ciddi bir rakibi haline geldi. Ukraynalı diplomatlar, Ankara’nın Ukrayna’nın başvurusuna ilişkin tutumunun bu kadar radikal olmayacağına inanıyor.
Önceki Deneyimler
1996’dan bu yana, tüm yeni NATO üyeleri ilk olarak bir Üyelik Eylem Planı’ndan geçmiştir. Ancak İsveç ve Finlandiya örneğinde NATO, İttifak yolunda bu aşamayı atlamayı kabul etti.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba, İsveç ve Finlandiya deneyimlerinin NATO’ya katılım prosedürünü değiştirdiğini vurguladı. Ukrayna’ya daha önce MAP olmadan İttifaka katılmanın imkansız olduğu söylenmişti, ancak şimdi bunun yapılabileceğini görüyorlar.
Haberlerden anında haberdar olmak için…. https://t.me/ukrhaber Telegram kanalımızı takip ediniz.
Ayrıca Ukrayna’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik Entegrasyonundan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Olga Stefanişin, Ukrayna’nın son aylarda 300’den fazla NATO standardını uygulamaya koyması nedeniyle Ukrayna’nın artık NATO üyeliği için bir eylem planı almak istemediğini kaydetti. Blok ülkelerinin tüm orduları, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri gibi bir deneyime sahip değil.
Ukrayna 2019’dan itibaren stratejik bir hedef olarak AB ve NATO üyelik yolunu Anayasa’ya koymuştu.
