Eski ABD Başkanı Bill Clinton, 1990’larda Ukrayna’nın nükleer silahsızlandırılmasındaki rolünden duyduğu üzüntüyü dile getirerek, aksi takdirde Rusya’nın tam ölçekli bir işgale girişemeyeceğini öne sürdü.
Clinton, İrlandalı yayın kuruluşu RTÉ ile yaptığı bir röportajda Kuzey İrlanda’daki barış sürecinden bahsederken Ukrayna’da topyekun bir savaş konusuna da değinerek “Kişisel olarak dahil olduğumu hissediyorum, çünkü onlara (Ukrayna) nükleer silahlardan vazgeçmeyi kabul ettirdim. Ukrayna’nın hala silahları olsaydı Rusya’nın bunu yapabileceğine kimse inanmıyor” dedi.
Ukrayna ”Budapeşte Memorandumu”na İmza Atan Ülkeleri Göreve Çağırdı
Clinton, Vladimir Putin‘in, selefi Boris Yeltsin‘in aksine, Kiev’e nükleer silahlardan vazgeçme karşılığında “güvenlik garantileri” sağlayan bir belge olan Budapeşte Muhtırası‘nın bir muadilini desteklemeyeceğini bildiğini söyleyerek “Ukraynalılar nükleer silahları vermekten korkuyorlardı çünkü kendilerini yayılmacı Rusya’dan koruyan tek şeyin bu olduğunu düşünüyorlardı. Putin fırsat görünce anlaşmayı ihlal etti ve ilk olarak Kırım’dan başladı.Bu konuda kendimi kötü hissediyorum çünkü Ukrayna çok önemli bir ülke” diye vurguladı.
Eski ABD başkanı, Batı’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin sarsılmaz kalması gerektiğine de vurgu yaparak “Bay Putin’in yaptığının çok yanlış olduğuna ve Avrupa ile ABD’nin Ukrayna’yı desteklemeye devam etmesi gerektiğine inanıyorum. Ukrayna hükümetinin birlikte yaşayabileceği bir barış anlaşmasına varabileceğine inandığı bir zaman gelebilir; ancak geri kalanımızın desteği çekmesi gerektiğini düşünmüyorum” dedi.
SSCB sonrası nükleer silahlar konusunda ne olmuştu?
Ocak 1994’te Clinton, o zamanki Rusya’nın lideri Boris Yeltsin ve Ukrayna lideri Leonid Kravçuk ile SSCB’nin dağılmasından sonra Ukrayna topraklarında kalan stratejik nükleer silah cephaneliğinin ortadan kaldırılmasına ilişkin üçlü bir anlaşma imzaladı.
Aynı yılın Aralık ayında ABD, Rusya’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne saygı gösterme taahhütlerini içeren Budapeşte Muhtırası’na da katıldı.
