Ukrayna Bakanlar Kurulu ön verilere göre geçen yıl kayıt dışı ekonominin Ukrayna GSYİH’sının neredeyse üçte birini (%30) oluşturduğunu hesapladı ve 2019’a kıyasla bu oran yüzde 3 arttı.Ancak uzmanlar aslında kayıtdışı rakamları çok daha büyük diyor.
Ekonomik Tartışma Kulübü’nün bir üyesi olan Oleg Pendzin, yaptığı bir yorumda, kayıt dışı ekonominin GSYİH’nın %40’ına ulaşabileceğini kaydetti. Sorunu çözmek için vergi sistemini basitleştirmeyi ve vatandaşların gelirlerini değil, giderleri takip etmeyi öneriyor.
Uzman “Ekonomi Bakanlığı, Ukrayna’nın kayıt dışı ekonominin %30’una sahip olduğu konusunda ısrar ediyor. Rakamın %40’a ulaştığına inanıyor ve bunu biliyoruz. Çok daha büyük bir kayıtdışı hacmin bulunduğu tarım sektörünü değerlendirdik.” dedi.
Ona göre her sektörde yasal çerçevenin dışında önemli miktarda işlem yapılıyor ve bazı sektörler neredeyse tamamen gölgede kalıyor. Örneğin, otomobil satış sonrası pazarı, gerçek sayıları ve işlemleri %80 oranında yansıtmamaktadır.
Pendzin, kira piyasası da dahil olmak üzere büyük ihlallerin görüldüğü emlak işlemlerine ve maaş vergilerinin ödenmesindeki sorunlara dikkat çekti.
Özellikle çalışma çağındaki 20 milyon vatandaştan 11.5 milyonunun sosyal katkı payı ödemekte olduğunu belirten Pendzin, bunun 4 milyonunun asgari ücretten vergi ödediğini de belirtti.
Ekonomiyi gölgeden çıkaracak adımlara gelince, uzman “bisiklet icat etmeye gerek olmadığına” inanıyor. Her şeyden önce, vergi ödeme sürecinin maksimum düzeyde basitleştirilmesi gerekmektedir.
Pendzin, “Çok az vergi olmalı ve ne oranları, ne de ödeme türleri değişmemeli… Vergi sistemi basit olmalı ve oran yıldan yıla değişmemelidir” diye ekledi.
Ayrıca, dünya deneyimini dikkate almak ve Devlet Vergi Dairesi’nin maliyetleri daha fazla kontrol etmesi gerekir. Bunu yapmak için, ülkenin bir sıfır beyanı sunması gerekiyor.
Aynı zamanda uzman, Verkhovna Rada tarafından zaten kabul edilen sermaye affına ilişkin yasa taslağının yardımcı olmayacağına inandığını belirterek “Bu işlem tamamlanana kadar biz gölge ekonomide yaşayacağız. Çünkü bugün için gelirlerimizi yasallaştırmak gerekmemektedir.” sonucuna vardı.
Hatırlatmak gerekirse, Ekonomi Bakanlığı, Devlet Vergi Servisi ve Devlet İşgücü Servisi ile işbirliği içinde, 1 Temmuz’dan itibaren Ukrayna şirketlerinde denetimler yapmaya başladı. Kayıtdışı işçi çalıştıran işverenleri belirlemek için kontroller yapacaklar.
ukrhaber.com
