Sovyet döneminde 9 Mayıs günü, II. Dünya Savaşı’nda Nazizm’e karşı Zafer Günü olarak kutlanırken, 2016 yılından beri bu Sovyet tatili, Ukrayna’da Zafer Bayramı olarak kutlanmaktadır ve resmi tatil günüdür.
II. Dünya Savaşı’nda nazizme karşı Zafer Bayramı, “II. Dünya Savaşı 1939-1945’te Nazizme Karşı Zaferin Sürdürülmesine İlişkin Kanun” uyarınca düzenlenmiştir. Zafer Bayramı’nın nazizme karşı elde edilen zafer üzerine kutlanması, II. Dünya Savaşı olaylarının yeniden düşünülmesini, Sovyet tarihi mitlerinin yok edilmesini amaçlamaktadır.
Sadece eski Sovyet cumhuriyetleri arasında değil, aynı zamanda dünyanın tüm ülkelerinde de Ukrayna’nın II. Dünya Savaşı yıllarında en büyük kayıpları verdiği kabul edilmektedir. Çeşitli tahminlere göre, Ukrayna’da yaklaşık 5 milyonu sivil olan 8 ila 10 milyon kişi öldü; 2.2 milyonu Nazi Almanya’sında zorunlu çalışmaya götürüldü ve 10 milyon kişi göç etmek zorunda kaldı. 700’den fazla şehir ve kasaba ile yaklaşık 30 bin köy tam bir harabe haline geldi.
Savaş süresince Ukrayna’dan gelenler, Nazizm karşısındaki zafere önemli katkılarda bulundular. Büyük Britanya ve Kanada ordularında 45 bin, Polonya ordusunda 120 bin, SSCB ordusunda yaklaşık 6 milyon, ABD ordularında 80 bin ve Fransa ordusunda 6 bin ve Ukrayna’nın kendisinde yaklaşık 100 bin Ukraynalı savaştı.
Bugün Nazizme karşı savaşan herkesin anısına saygı duyulmakta, hem Birleşmiş Milletler’in hem de devletlerin ve vatanını kaybetmiş ulusların dayanışma ve kardeşliği vurgulanıyor.
Birkaç yıldır, Zafer Bayramı kutlamalarının resmi sembolü, evrensel olarak unutulmaz günlerin sembolü olarak kabul edilen “gelincik çiçeği” olmuştur.
Ukraynalıların neredeyse % 40’ı 8 ve 9 Mayıs kutlamalarını destekliyor.
Demokratik İnisiyatifler Vakfı’nın ülke çapında yaptığı bir araştırmanın sonuçlarına göre Ukraynalıların yarısından fazlası SSCB’nin Federal Almanya Cumhuriyeti ile birlikte II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesinden sorumlu olduğu iddiası konusunda ise hemfikir.
Ukraynalıların % 39.1’i 8 Mayıs’ta Anma ve Uzlaşma Günü’nü ve 9 Mayıs’ta Nazizm’e Karşı Zafer Bayramı’nı kutlamanın gerekli olduğunu düşünmektedir.
Aynı zamanda, Ukraynalıların yarısından fazlası -% 52.5 – Sovyet yorumuna bağlı kalıyor ve 9 Mayıs gününü öncelikle Büyük Vatanseverlik Savaşı’nda Sovyet halkının zaferi olarak görüyor.
Katılımcıların % 32,2’si ise 9 Mayıs’ı II. Dünya Savaşı’nda Hitler karşıtı koalisyonun Zafer Günü ve Ukrayna halkının buna katkısı olarak görüyor.
Buna ek olarak, anket sonuçları Ukraynalıların yarısından fazlasının – katılımcıların % 56’sının – SSCB’nin Almanya ile birlikte II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesinden sorumlu olduğu iddiasına katıldığını gösterdi.
Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy İkinci Dünya Savaşı’nda Nazizm karşısında Zafer’in bayramı vesilesiyle bir konuşma yaptı.
Bu konuşmayı Türkçeye çevirerek sunuyoruz.
Sevgili Ukraynalılar!
Bugün Ukrayna, 9 Mayıs Nazizm’e Karşı Zafer Günü’nü kutluyor.
Bu zaferin korkunç maliyetini asla unutmayacağız. Çeşitli tahminlere göre en az 50 milyon kurban, sekiz milyondan fazla ölü ve yerinden sürülen Ukraynalılar.
O dönemin tüm dehşetlerini hatırlayarak savaş kültü yapmıyoruz. Ve bu önemli gün bir reklam aracı değil, bir slogan yarışması, bir dans yarışması değil. Zafere yaklaşan herkesin başarısını onurlandırmak için asıl şey sesin gücü değil, samimiyettir. Ve zaferimiz herkesin kalbinde yer almaktadır.
Bugün çok az sayıda İkinci Dünya Savaşı gazisi kaldı.
Ve onları sadece bu Mayıs günlerinde hatırlamak üzücü. Her gün onlara teşekkür etmeliyiz. Gençliğimizi kazanmamız için onlar gençliklerini savaşa verdi.
Anti-Hitler Koalisyonundaki yedi milyondan fazla Ukraynalı hem vatanlarında hem de gezegenin farklı kıtalarında Nazizme karşı savaştı.
Kuşkusuz, bir insanın ustalık pasaportu yoktur. Ancak Ukraynalıların Nazizm üzerindeki zafere katkısı çok büyük. Ve bugün Ukraynalılar olmadan olabilirdi diye söyleyerek kimse bu zaferi kendine yontamaz. Bunu unutmamalıyız, utanmalılar ve birilerinin Ukrayna kahramanlarımızı istismar etmesine izin vermemeliyiz.
Bu yüzden bugün Ukrayna’nın gurur duyabileceği ve gurur duyması gereken isimleri büyük bir onurla hatırlayacağız.
Bu Ivan Kojedub. 60’tan fazla düşman uçağı düşüren II. Dünya Savaşı’nın en iyi pilotu olan Sovyetler Birliği Kahramanı.
Bu Nikolas Oreşko. “Mor Kalp” Onur Madalyası var. ABD’deki en yüksek askeri ödüllerden biri. Başkan Harry Truman tarafından şahsen Beyaz Saray’da ödüllendirildi.
Bu Yevdokia Zavaliy – ilk ve tek kadın – Kerç ve Sivastopol savaşlarında yer alan bir denizci takımının komutanı.
Bu, Holokost’ta düzinelerce Yahudi çocuğu kurtaran ve Milletler Arasında Adil Kişiler unvanını alan ilk Ukraynalı olan Olena Viter.
30 Alman uçağını yok eden, Sovyetler Birliği Kahramanının iki Altın Yıldızını alan Kırım Tatarı Amet-Khan Sultan, Kırım Tatarlarının sınır dışı edilmesi sırasında halkından vazgeçmedi ve hakları için savaştı.
Bu Tatyana Markus. Kiev’in işgali sırasında 21 yaşında birkaç düzine Nazi askeri ve subayını öldüren ve Ukrayna Kahramanı unvanını kazanan bir aktivist.
Bunlar efsanevi T-34’ü yaratan Harkov Tasarım Bürosu çalışanları. Ve bu tanktaki Auschwitz toplama kampının kapısını ilk kıran Igor Pobirçenko.
Bu, kan toplama ve transfüzyon sistemi sayesinde yüz binlerce yaralı askerin hayatını kurtaran Akademisyen Aleksandr Bogomolets.
Bu, Babin Yar’da Naziler tarafından idam edilen şair Elena Teliga.
16 yaşında keskin nişancı olan Vasil Kurka, toplam 179 düşmanı yok etti.
Savaş alanından 112 yaralıyı çıkaran Maria Şçerbaçenko.
Aleks Dyaçenko, savaştan sonra ABD Donanması’nın muhripine isim verildi.
SSCB bayrağını Reichstag’a çeken Sumi doğumlu Aleksey Berest.
Ancak Ukraynalı Lemko ailesinin bir vatandaşı olan Michael Strenk, ABD bayrağını Iwo Jima’ya dikti.
Bu ve yüz binlerce diğer isim bugün Ukrayna savunucularının devam eden çocuklarına ilham veriyor. Cesareti, kurbanı ve ana gerçeği ile: “Ukraynalılar kesinlikle kazanacak.”
Sevgili vatandaşlar!
Nazizmi 75 yıl önce yendik. Bağımsız bir Ukrayna devleti kazanmamız 46 yıl daha sürdü. Ve bugün, üst üste altıncı yıl boyunca, onu savunuyoruz.
Bunlar tarihimizin bizi birleştiren ve güçlendiren sayfaları. Bugün, amacımıza olan inançla, bir anıt sembolleri projesi ilan ediyorum. Ukrayna’ya dört çan yerleştirmek istiyoruz. Dün Lugansk bölgesinde, Ukrayna’nın kurtuluşunun 1942’de başladığı ilk köyün yakınındaydım. Ve ilk çan orada olacak: Hafıza Çanı.
Bugün, işgalcilerin sınır dışı edilmesinin sona erdiği yerin yakınında Transkarpatya’dayım. Zafer Çanı buraya kurulacak.
Biz inanıyoruz ve iki çanın daha yerleştirileceği günün gelmesi için her şeyi yapacağız: Donetsk Barış Çanı ve Simferopol Birlik Çanı.
Ve Ukrayna’da barış geldiğinde ve halkımızı ve toprağımızı geri aldığımız anda, dört çan aynı anda Ukrayna tarihindeki bu önemli olayı anlatacak.
Ve onların her bir darbesi bilincimize kazınıyor: “Birliğin barışın ve zaferin anahtarı olduğunu hatırlayalım.”
9 Mayıs’ta! Zafer günün kutlu olsun!
Vladimir Zelenskiy
Ukrayna Cumhurbaşkanı
