Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Orta Doğu uzmanı Mikola Zamikula, Türkiye ile Ukrayna arasındaki ilişkilerin gelişmesinin önemini ve geleceğini anlattı.
Ukrayna Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Orta Doğu uzmanı Mikola Zamikula‘nın comments.ua sitesinde yayınlanan yorumunu Türkçeye çevirerek sunuyoruz.
Rusya’nın saldırganlığının başlamasından sonra Ukrayna-Türkiye ilişkileri Ukrayna için stratejik olarak önemli hale geldi
“Türkiye Cumhuriyeti, Ukrayna için önemli bir bölgesel ortaktır. Ankara ile işbirliğini derinleştirmek, ülkemizin dış politikasının doğal bir görevidir. Bunun, Eylül 2020’de onaylanan Ukrayna’nın son Ulusal Güvenlik Stratejisinde de vurgulanması şaşırtıcı değildir. Belgenin 36. Maddesi Türkiye’yi, bölgesel güvenliğin güçlendirilmesine yardımcı olmak için tasarlanmış stratejik bir ortaklığın geliştirildiği ülkeler arasında listeliyor. “
Son yıllarda dış politika arenasında etkinliğini belirleyen, kendi jeopolitik hırsları olan bir devlet olarak Türkiye’yi net bir şekilde algılamalıyız
“Kuşkusuz, Ankara’nın önceliği Türk ulusal çıkarlarının korunmasıdır. Bu, diğer ülkelerle işbirliğine belirli kısıtlamalar getirir. Ukrayna, Türk yetkililerin bize duyduğu bir tür özel sempati konusunda yanılsamalara kapılmamalıdır; Türk politikasının hedeflerini rasyonel bir şekilde değerlendirmek ve belirli alanlardaki çıkarların çakışmasını kendi yararımıza kullanmak gerekir.”
Ukrayna ve Türkiye, Karadeniz bölgesinin güvenlik sorunu konusunda farklı görüşlere sahip
“Rusya’nın saldırgan olduğu koşullarda Ukrayna, bölgedeki Avrupa-Atlantik toplumunun konumlarını, kendisiyle doğrudan ilişkisi olmayan ülkeler pahasına, güçlendirmekle ilgileniyor. Bu, Rusya Federasyonu’nun gerçek anlamda kuşatılması için NATO’nun güneydoğu kanadını güçlendirmeli ve ön koşullar yaratmalıdır. Aynı zamanda Türkiye, geleneksel olarak Karadeniz’deki dış aktörlerin varlığının güçlendirilmesine karşı çıkıyor. Bölgesel sorunları yalnızca dar bir kıyı devletleri çemberinde çözme kavramına bağlı kalıyor.”
Ukrayna-Türkiye ortaklığını geliştirirken Ukrayna, Ankara ile Batılı ortakları arasındaki diplomatik ilişkilerin şiddetini dikkate almalıdır
“Bugün Batı, Türk yetkilileri saldırgan bölgesel siyasetle (Libya ve Doğu Akdeniz’de) suçlayarak ve cumhuriyetin kamu yönetim sisteminin otoriterleşme eğilimlerine dikkat çekerek bir dizi konuda Türkiye aleyhine iddialarda bulunuyor. Bu tür iddiaları bir olgu olarak kabul etmek gerekir ve bunların Türkiye ile Avrupa-Atlantik toplumunun bireysel üyeleri arasında bir çatışmanın şiddetlenmesine yol açtığı gerçeğini akılda tutmalı. (her şeyden önce Fransa’dan bahsediyoruz). Buna karşılık, Kiev’in Ankara ile işbirliğinin derinleştirilmesine kendi adına olumsuz bir tepkiye hazır olması gerektiği anlamına geliyor.”
Ukrayna ve Türkiye’nin ekonomik potansiyelindeki mevcut dengesizlik
“Son yıllarda ulusal ekonomide yaşanan krize rağmen, Türkiye Cumhuriyeti uluslararası ekonomik ilişkiler sisteminin en güçlü oyuncusu olmaya devam ediyor (statüsü G20 formatında üyelikle teyit ediliyor). Zaten ülkelerimiz arasında mal ticaretinde olumsuz dinamiklerin oluşma eğilimi var. Ekonomik işbirliğinin resmileştirilmesi ile ilgili olarak, ülkemizin Türkiye için bir hammadde bölgesine dönüşme tehlikesi hesaba katılmalıdır. Görünüşe göre, bu tam da uzun zamandır beklenen Serbest Ticaret Bölgesi Anlaşmasının imzalanmasını geciktiren şeydir. “
Kırım’daki işgalsizlik sorununun çözümüne Türkiye’nin katılımının sağlanması önemli bir alan olmaya devam etmektedir
“Kırım Tatar meselesi, tüm Türk halklarının koruyucusu ve hamisi olarak hareket eden Ankara için çok önemli olmaya devam ediyor. Ukrayna devletinin Kırım Tatarlarının haklarını güvence altına almaya özel dikkatini göstererek bunu kullanmak gerekiyor. Ve aynı zamanda Rus işgal yönetiminin sistematik olarak hak ihlallerine de dikkat ederek, Ukrayna’nın, Türkiye’yi “Kırım Platformu”naaktif katılımını sağlaması önemlidir.”
Türkiye, Donbass’taki çatışmanın çözümünde Ukrayna’ya da destek sağlayabilir
“Ankara, çıkarlarını ilerletmek ve rakibinin planlarını karıştırmak için barışı koruma uygulamasını da kullanabilir. Elbette, Donbass’ta bir barışı koruma operasyonu için gerçek beklentiler hala belirsizliğini koruyo. Ancak Türkiye’nin bu tür planlara resmi rızası bile Ukrayna’nın işine yarayabilir.”
Savunma sanayii Ukrayna-Türkiye işbirliğinin önemli bir unsuru olmaya devam ediyor
“Ukrayna, Türkiye’den modern teknolojiyi alıyor (İHA Bayraktar TB2, Ukrayna Donanması için korvet yapımında işbirliği); ancak Ankara, Ukrayna’daki gelişmelerle de ilgileniyor (öncelikle uçak ve roket motorları). İhracat potansiyeli olan ortak projeler de uygulanıyor (zırhlı araçlar için Serdar savaş modülü) “
Ukrayna ile Türkiye arasındaki siyasi temaslar yüksek seviyeye ulaştı
“Ekonomik etkileşim konuları henüz nihai olarak üzerinde anlaşmaya varılmadı – ancak müzakereler aktif olarak devam ediyor. Bu koşullarda Ukrayna’nın acil görevi, Türk toplumunun gözünde Ukrayna için kültürel diplomasi uygulaması ve “yumuşak güç” yöntemleriyle Türkiye’deki kamu varlığını güçlendirmektir. “
ukrhaber.com
