Haftasonu Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığındaki bir heyet Ukrayna’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirecek. Ziyaret Ukrayna-Türkiye ilişkilerinin aktif gündemi ile dolu bir programa sahip. Ziyaret öncesi Mustafa Şentop ile Ukrinform‘dan Olga Budnik tarafından yapılan röportajı Türkçeye çevirerek sunuyoruz.
İLİŞKİLER İYİ NİYET VE DOSTLUK İLKELERİ ÜZERİNE GÜÇLENDİRİLMEKTEDİR
Sayın Şentop, bu hafta Ukrayna’ya resmi bir ziyarette bulunacaksınız. Bu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Ukrayna’ya ilk ziyaretiniz. Hangi toplantılar, etkinlikler planlanıyor?
-Öncelikle Verkhovna Rada Başkanı Dmitriy Razumkov’un daveti üzerine Ukrayna’yı ziyaret etmekten çok memnunum. Kendisine ve Ukrayna halkına misafirperverlikleri için teşekkür etmek istiyorum ve ayrıca Türkiye’den de samimi selamlar iletiyorum.
Ukrayna ile dostluğumuzu güçlendirmek ve işbirliğini geliştirmek için önemli üst düzey toplantılar yapacağız. Heyetimizi Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy kabul edecek. Ziyaret sırasında sevgili dostum Verkhovna Rada Başkanı Dmitriy Razumkov ile istişarelerde bulunulacak. Başbakan Denis Şmigal ve Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba ile görüşeceğiz. Ayrıca iş temsilcileriyle de görüşeceğiz. İki ülke arasında kuşkusuz bir bağ olan yurttaşlarımızla da görüşeceğiz.
Ukraynalı meslektaşlarınıza hangi mesajlarla gidiyorsunuz? Ziyaretten beklentileriniz nelerdir?
Ülkelerimiz arasındaki ilişkiler çok zengin bir tarihi geçmişe sahiptir. Ukrayna bizim için Karadeniz’in kuzeyinde önemli bir komşu. Başta ekonomi ve ticaret olmak üzere pek çok alanda iyi ilişkilerimiz var. Ukrayna ve Türkiye iki dost, komşu ve stratejik ortak; şimdiden yüksek bir işbirliği düzeyine ulaşmıştır. Ancak daha fazla ortak gelişme için her zaman alan vardır. Özellikle son yıllarda iyi niyet ve dostluk temelinde ilişkilerimiz güçleniyor ve altın çağını yaşıyor.
Ülkelerimiz arasındaki ikili ticaret hacmi yaklaşık 5 milyar dolar. Ukrayna ile özellikle altyapı, savunma sanayi, tarım ve turizm yatırımları alanlarında işbirliği ve ortaklık geliştirmeye çalışıyoruz. Ticari ilişkileri geliştirmenin yanı sıra, üretimde ortak hedeflere ulaşmak için çabalıyoruz.
Turizme gelince, ülkelerimiz arasında vatandaşların dolaşımı için prosedür basitleştirildi, özellikle iç kimlik kartları ile seyahat edebilirsiniz. Salgına rağmen geçen yıl 1 milyon Ukraynalıyı ağırlamaktan büyük mutluluk duyduk. Bu yıl da Ukrayna’dan misafirlerimizi bekliyoruz ve onlara en güvenli dinlenmeyi garanti ediyoruz.
Kısacası, ülkelerimizi, insani, kültürel ve ekonomik alanlarda yakınlaştıracak, özellikle bu alanlarda bağları güçlendirecek adımlar konusunda istişarelerde bulunacağız. Parlamento diplomasisi açısından, özellikle uluslararası meselelerde işbirliği ve koordinasyonu geliştirme olanaklarını değerlendirmenin yanısıra, parlamentolar arası ziyaretlerimize ve temaslarımıza yeni bir ivme kazandıracağız.
Ancak, daha önce açıkladığımız ve vermeye devam ettiğimiz en net mesaj, Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne tam desteğimizdir; bugün de tanımıyoruz, gelecekte de Kırım’ın yasadışı ve gayri meşru ilhakını tanımayacağız. Yakın dostumuz ve stratejik ortağımız Ukrayna’yı her zaman toprak bütünlüğü sağlanmış, modern ve müreffeh bir ülke olarak görüyoruz. Ukrayna liderlerinin ve halkının bu yöndeki çabalarına destek vermeye devam edeceğiz.
PARLAMENTODEKİ TÜM SİYASİ PARTİLER UKRAYNA’YI DESTEKLEME KONUSUNDA OYBİRLİĞİ İÇERİSİNDEDİR
Türkiye, Ukrayna’nın Kırım Platformu oluşturma girişimini destekliyor. Türk parlamentosunda Ukrayna meselelerine karşı tutum nedir? Tüm siyasi güçler Ukrayna’ya sempati duyuyor mu?
Türkiye, ayrılmaz bileşenleri olarak Kırım ve Donbass ile Ukrayna’nın egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini her zaman desteklemiştir. Gelecekte bu desteği güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bunun bir kısmı şüphesiz kardeş Kırım Tatar halkına olan ilgimizdir. Kardeşlerimizin, Kırım Tatarlarının Kırım topraklarındaki durumunu, hak ve özgürlüklerinin kısıtlanmasını hiçbir zaman tanımadık ve tanımayacağız. Bu bağlamda özellikle uluslararası alanda sorunla ilgili farkındalığın artırılmasına, yasadışı ilhak konusunun mümkün olan tüm uluslararası platformlarda gündeme getirilmesine ve Kırım Tatarlarının sesinin duyulmasına önem veriyorum.
Yürekten inanarak, Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil edilen tüm siyasi partilerin Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin korunması konusunda söylediklerime oybirliğiyle katıldığını söyleyebilirim. Ayrıca Kırım asıllı vatandaşlarımızın yaşadığı illeri temsil eden birçok milletvekilimizin Ukrayna’daki olayları ve Kırım meselelerini yakından takip ettiğini biliyorum. Aktif bir pozisyon almaktalar ve bu konuların uluslararası arenada duyulmasını savunmaktadırlar. Özellikle Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi, NATO Parlamenter Asamblesi ve AGİT Parlamenter Asamblesi’nde. Türk milletvekilleri Ukraynalı meslektaşları ile uyumlu bir şekilde çalışıyor, onları destekliyor ve Kırım Tatarlarına karşı yasadışı eylemleri kayıt altına alıyor. Emin olabilirsiniz ki Türkiye diğer konularda olduğu gibi bu konuda da bir çaba içerisindedir.
SERBEST TİCARET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN UZUN GÖRÜŞMELER SONA ERİYOR
Ülkelerimiz aktif olarak bir serbest ticaret anlaşması üzerinde çalışmaktadır. Bu yıl imzalanması umuluyor. Belgenin yürürlüğe girmesi ne kadar sürer?
İkili ticaretimiz, COVID-19 salgınına rağmen, son yıllarda ılımlı bir hızda da olsa artış eğilimi gösterdi. 2020’de ikili ticaret hacmi 4.5 milyar dolar ile geçen yılla neredeyse aynı seviyede kaldı .
Cumhurbaşkanı’nın defalarca ifade ettiği gibi bu rakamı 10 milyar dolara çıkarmak için çabalıyoruz. Ukrayna ile bir serbest ticaret anlaşmasının imzalanması, bu hedefe ulaşmak için önemli bir ön koşul olarak durmaktadır.
Anlaşmaya ilişkin uzun vadeli müzakerelerin yakında tamamlanacağını umuyoruz. İmzalandıktan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanmalıdır. Meclis oturumunda kabul edilen kanunlar onaylanmak üzere cumhurbaşkanımızın onayına gönderilir. Anlaşma, Cumhurbaşkanımızın ilgili kanunu onaylamasından sonra yürürlüğe girecek.
Şimdi bu sürecin tam olarak ne kadar süreceğini söylemek zor, ancak dost Ukrayna ile ilişkilerimizin daha da gelişmesi için, anlaşma Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanma aşamasına gelir gelmez, emin olabilirsiniz ki ben gücüm dahilinde bunun için mümkün olan her şeyi yapacağım.
İNSANİ VE SOSYAL ALANLAR SAYESİNDE ORTAKLIĞI GÜÇLENDİRİYORUZ
Ülkelerimiz arasındaki dostluk grupları her iki ülkenin parlamentolarında faaliyet göstermektedir. Aralarındaki temaslar geçen yıl yoğunlaştı. İnsan hakları, güvenlik, ekonomi ve sosyal konularda ortak bir konferans yapılması kararlaştırıldı. Artık bilinen bu konferans ne zaman yapılacak ve hangi konular değerlendirilecek?
Öncelikle parlamentolar arası dostluk gruplarının parlamento diplomasisinin önemli organlarından biri olduğunu vurgulamak isterim. Uluslararası platformlardan farklı olarak bunlar ikili ilişkileri doğrudan zenginleştiren, her türlü siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel meselenin halk temsilcileri tarafından değerlendirildiği platformlardır.
Meclisimizde Ukrayna ve Türkiye Parlamentolararası Dostluk Grubu’na özel önem verilmektedir. Bu dostluk grubunun başkanı Yıldırım Tuğrul Türkeş’tir. Ukrayna tarafında Kırım Tatarı Rüstem Umerov ve Roman Grisçuk eşbaşkanlık etmektedir.
Kasım 2020’de Başbakan Denis Şmigal‘in ziyareti sırasında Yıldırım Tuğrul Türkeş ve Rüstem Umerov önümüzdeki dönem için planlanan işleri ele aldı.
Her iki ülkenin dostluk gruplarının üyelerinin birbirlerini tanıyabilecekleri ve ortak çalışma konularını tartışabilecekleri ortak bir toplantı yapmayı kabul ettiklerini biliyorum. Bu tür toplantılarda parlamentonun ülkelerimiz arasındaki işbirliğine katkısı detaylı olarak tartışılacaktır.
Ayrıca parlamentolarımız ve milletvekillerimiz arasındaki ilişkilerin gelişimini sürdürerek 2019 yılında Kiev’de Türk-Ukrayna dostluk maçı düzenledik. Şimdi Ukrayna ekibini Türkiye’de ağırlamaya hazırlanıyoruz.
ZİYARETTEN SONRA PARLAMENTELER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ DAHA ÜST SEVİYEYE YÜKSELTECEĞİZ
Devlet arşivleri arasında işbirliği protokolünün imzalanması sayesinde, ortak bir tarihin önceden bilinmeyen sayfalarını ortaya çıkaran benzersiz belgeler için teşekkürler.
Cumhurbaşkanımızın Ukrayna ziyareti sırasında Türkiye Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Müdürlüğü başkanı ile Ukrayna Devlet Arşivleri Servisi arasında 3 Şubat 2020 tarihinde Kiev’de bir işbirliği protokolü imzalandı.
Bu protokole göre değerli evraklara erişim konusunda önlemler planlanıyor. Aslında yaklaşık bir yıl önce imzalanan bu belgenin işe yaradığını görmekten çok memnunum. Paylaşılan tarihimiz ve paylaşılan kültürümüz hakkında daha derin araştırmalar, bize ilişkimizi çok daha yüksek bir seviyeye çıkarma gücü veriyor.
Protokole göre 2021 yılında iki ülkenin ortak bir sergi düzenlemesi, yayınların hazırlanması ve dijital formatta tarihi belgelerin değişiminden de bahsedeceğiz.
Bu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Ukrayna’ya ilk ziyaretim. Bu ziyaretten sonra parlamentolarımız arasındaki ilişkileri çok daha yüksek bir düzeye çıkaracağımızı göreceksiniz. Bugün sizlerle sadece planlanan faaliyetlerden bazılarını paylaştım.
Başta Kiev’deki Ukrayna Ulusal Tarih Müzesi olmak üzere bazı tarihi ve kültürel mekanları ziyaret etme fırsatımız olacak. Tarihi ve kültürel mekanları ziyaret etmeye büyük önem veriyorum. Ülkeyi tanıtan, daha net bir his ve anlayış veren şey budur.
Ukrayna’nın 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinden sonra Bağımsızlık Meydanı adını alan meydanı ziyaret etmek de benim için önemli.
ukrhaber.com
