Rusya Federasyonu, Ukrayna sınırında askeri yoğunluğunu 100.000 askere çıkardı; ABD istihbaratı, Rus birliklerinin aynı anda birkaç yerde olası bir işgali konusunda uyarıda bulunuyor. Peki bu Ukrayna’da bir sıkıyönetime sebep olur mu? Sıkıyönetim olursa, uygulaması nasıl olacaktır?
Ukrayna sınırına yakın Rus birliklerinin sayısı, Moskova’nın geniş çaplı bir tatbikat ilan ettiği ilkbahardaki yoğunlukla neredeyse aynı. Uluslararası Çatışma İstihbarat Ekibinden araştırmacı gazeteciler, büyük miktarda askeri teçhizatı gösteren fotoğraflar ve videolar yayınladılar. Rusya’nın daha önce belirtilen 4. Panzer Tümeni’ne ek olarak, 2008’de Gürcistan’a saldıran Rusya Federasyonu’nun 1. Panzer Ordusu’nun birimleri ile 49. ve 58. ordularının bazı birimleri Ukrayna sınırlarına yakın konumdalar.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba, Kremlin’i Ukrayna’ya yönelik yeni bir saldırının Rusya’ya çok pahalıya mal olacağı konusunda uyardı. Ona göre bu sebeple Dünya tarafından uygulanacak yaptırımlar Rus ekonomisine ciddi zarar verecektir.
Aynı zamanda, Ukrayna makamlarının 2018’de bazı bölgelerde Kerç Boğazı’ndaki Rus saldırganlığına yanıt vermek zorunda kalması gibi, Ukrayna’yı saran Rus tehdidi, Ukrayna’da bir sıkıyönetim uygulamasının temeli olabilir. Cumhurbaşkanlığı Ofisi bu tür bir niyeti doğrulamamaktadır. Özellikle, Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi başkanının danışmanı Mikhail Podolyak bir yorumunda, Ukrayna’da planlanan sıkıyönetim iddialarının hiçbir dayanağı olmadığını söyledi.
Peki bir sıkıyönetim getirilmek istenirse, bu yasanın getirilmesi için ön koşullar nelerdir, bu prosedür nasıl gerçekleşir ve ne gibi sonuçları olur?
Sıkıyönetim gerekçeleri
2015 yılında kabul edilen sıkıyönetim yasal rejimine ilişkin yasa, Ukrayna’ya silahlı saldırı veya atak olması halinde, devletin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünün tehlikede olması durumunda sıkıyönetim uygulanmasını öngörmektedir.
Sıkıyönetim başlama prosedürü
Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi, ilgili kararnameyi çıkaran cumhurbaşkanına sıkıyönetim uygulanması için bir teklif sunar. İki gün içinde, kararnamenin Verkhovna Rada tarafından onaylanması ve ardından kararnamenin derhal yayınlanması gerekiyor.
Ayrıca Ukrayna, BM Genel Sekreteri aracılığıyla, Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’ne katılan devletlere sıkıyönetim koşullarının tamamını derhal bildirmekle yükümlüdür.
Olası sınırlamalar
Ordu, askeri alanlara giriş ve çıkış da dahil olmak üzere vatandaşların hareketini kısıtlayabilir, parti ve kuruluşların faaliyetlerini, kitlesel olayları yasaklayabilir, arama yapabilir, medyanın çalışma rejimini değiştirebilir ve internete erişimi kısıtlayabilir. Ayrıca, gerekirse, gerçek ve tüzel kişilerin mülklerine el koyma hakkını da alır.
Ukrayna, yıl sonuna kadar en az 17 milyon kişiyi aşılayacak
Askeri komutanlık, insanların belgelerini kontrol etme, eşyalarını ve arabalarını inceleme hakkını sahip olur. İnsanlar, işletmeler ve maddi varlıklar tahliye edilebilir.
Astsubayların ve askere alınanların, askeri komutanın bilgisi olmadan ikamet yerlerini değiştirmeleri yasaklanabilir.
Grevler, vatandaşların kitlesel toplantıları ve herhangi bir protesto eylemi düzenlenmesi yasaktır .
Sıkıyönetim sırasında alkollü içki ve silah satışı yasaklanabilir .
Sıkıyönetim ilan edilen bölgede, askeri komutanlık, diğer makamlarla birlikte veya bağımsız olarak, işçi hizmetini başlatma ve vatandaşları savunma amaçlı işlere ve ayrıca doğal ve askeri acil durumlar ve bunların sonuçları ile alakalı işlerin yapılmasına dahil etme hakkına sahiptir.
Ukrayna’da pahalı gaz şeker fabrikalarını zarara uğrattı: ithal şeker getiriliyor
Sıkıyönetim, gerçek ve tüzel kişiler için askeri garnizon hizmetinin kurulmasını da sağlar.
Sıkıyönetim sırasında sokağa çıkma yasağı uygulanabilir: yani günün belirli saatlerinde özel izinler olmaksızın sokağa çıkma yasağı.
Yetkililerin çalışmaları
Ülke genelinde veya bazı mahallerinde sıkıyönetim ilan edilirse, meclis çağrı yapmadan acil olarak toplanır ve oturum usulü çalışır.
Bu hüküm sürdüğü müddetçe meclis feshedilemez. Ombudsmanın, bakanlıkların, yerel özyönetim organlarının, mahkemelerin ve savcıların olanakları sonlandırılamaz.
Sıkıyönetim sırasında, Ukrayna ve Kırım Anayasasını değiştirmek, Ukrayna Devlet Başkanı ve Parlamentosu ile yerel özyönetim organları için seçimler yapmak mümkün değildir. Ukrayna genelinde ve yerel referandumların yapılması da yasaktır.
Sıkıyönetim süresi
Sıkıyönetim hem ülke genelinde hem de bazı bölgelerinde uygulanabilir. Bu, bir cumhurbaşkanlığı kararnamesinde açıkça belirtilmelidir.
Ukrayna yasalarına göre 60 günden fazla sürmeyen olağanüstü halin aksine, yasa sıkıyönetim süresi için azami bir süre belirlemez. Ancak, getirilmesine ilişkin kararname, bu hükmün ne kadar süreyle getirileceğini belirtmelidir.
Çinli taksi hizmeti DiDi Ukrayna pazarına giriyor
Sıkıyönetim, Ukrayna’nın devlet bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne yönelik saldırı tehdidi veya tehdidinin ortadan kaldırılması durumunda bir cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kaldırılır.
Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi (NSDC) veya parlamento böyle bir teklifle cumhurbaşkanına sıkıyönetim ilanı için başvurabilir. Sıkıyönetimin kaldırılmasına ilişkin kararname derhal medya aracılığıyla duyurulur.
ukrhaber.com
