Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in internet sitesinde, Ermenistan ve Azerbaycan arasında Rusya’nın arabuluculuğunda Dağlık Karabağ’daki savaşın sonlandırılması için imzalanan Dağlık Karabağ Anlaşması’nın tam metni yayınlandı. Kabul edilen bildiri, Karabağ sorununun taraflarının yükümlülüklerini ve bunların uygulanmasının şartlarını açıklamaktadır.
Putin, açıklamasında tarafların mevcut askeri poziyonlarında kalacağını belirterek, ulaşım merkezlerinin açılacağını kaydetti. Rus lider, yeni ateşkes anlaşmasının, Dağlık Karabağ krizine her iki tarafın çıkarına olacak şekilde uzun vadeli çözüm için koşullar yaratacağını umduğunu dile getirdi.
Putin, Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev‘le video-konferans yoluyla ortak bir açıklamada bulunarak, anlaşmayı canlı yayında imzaladı.
Aliyev, yaptığı açıklamada “Savaşın sona eriyor oluşundan memnunum” diyerek, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti.
Anlaşmanın Ermenistan’ın yenilgisi anlamına geldiğini söyleyen Aliyev, “Bugün bu belgenin imzalanması, Rusya’nın aktif rolünün bir göstergesidir” değerlendirmesinde bulundu.
“Sorunun çözümü için ortak bir format oluşturduk” ifadelerini kullanan Aliyev, Karabağ’a hem Türk, hem de Rus barış güçlerinin konuşlanacağı bilgisini paylaştı.
Ermenistan Başbakanı Paşinyan ise “Olağanüstü dönemde askeri durumu analiz ederek, kendim ve ülkem için zor bir karar aldım. Rusya ve Azerbaycan devlet başkanları ile Karabağ’da bugün 01:00’den itibaren geçerli olan ateşkes için anlaşma imzaladım” dedi
Paşinyan bunun kendisi ve Ermenistan halkı için “son derece acı verici” olduğunu ifade etti.
Paşinyan‘ın halka açıklanan mektubu özetle şöyle: “Kendim ve hepimiz için zor, son derece zor bir karar verdim. Rusya ve Azerbaycan Devlet Başkanları ile Karabağ savaşının saat 01:00’de bitirilmesine ilişkin bir bildiri imzaladım. Daha önce yayınlanmış olan açıklamanın metni, kişisel olarak benim için ve halkımız için tarifsiz derecede acı verici. Bu kararı, askeri durumun derinlemesine bir analizi ve durumu en iyi bilen insanların değerlendirmesi sonucunda aldım. Ayrıca, bunun mevcut durumda mümkün olan en iyi çözüm olduğu inancına dayanıyor. Önümüzdeki günlerde tüm bunlar hakkında detaylı bir mesaj vereceğim.” dedi
Dağlık Karabağ’daki savaşın sonlandırılması için imzalanan anlaşmanın tam metni
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı I.G.Aliyev, Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanı N.V. Pashinyan ve Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı V.V.Putin olarak şunları beyan ettik:
1. Dağlık Karabağ çatışması bölgesindeki tüm düşmanlıkların durması ve tam bir ateşkes, 10 Kasım 2020 Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren ilan edilir. Bundan sonra Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti pozisyonları “Taraflar” olarak anılacak.
2. Ağdam bölgesi 20 Kasım 2020 tarihine kadar Azerbaycan Cumhuriyeti’ne iade edilecektir.
3. Dağlık Karabağ’daki temas hattı ve Laçin koridoru boyunca, hafif silahlı 1,960 askeri personel, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 adet otomobil ve özel araç Rusya Federasyonu barışı koruma birliği olarak konuşlandırılacaktır.
4. Rusya Federasyonu barışı koruma birliği, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin çekilmesine paralel olarak konuşlandırılır. Rusya Federasyonu barış gücü birliğinin kalış süresi, Taraflardan hiçbirinin bu hükmün uygulanmasını sonlandırma niyetini, sürenin sona ermesinden 6 ay önce beyan etmemesi halinde, sonraki 5 yıllık dönem için otomatik olarak uzatılır.
5. Anlaşmaların çatışmaya taraf olan Taraflarca uygulanması üzerindeki kontrolün etkililiğini artırmak amacıyla, ateşkesi kontrol etmek için bir barışı koruma merkezi konuşlandırılmaktadır.
6. Ermenistan Cumhuriyeti, Kelbecer bölgesini 15 Kasım 2020’ye kadar, 1 Aralık 2020’ye kadar da Laçin bölgesini Azerbaycan Cumhuriyeti’ne iade edecektir. Dağlık Karabağ’ın Ermenistan ile bağlantısını sağlayacak ve aynı zamanda Şuşa şehrini etkilemeyecek olan Laçin koridoru (5 km genişliğinde) Rusya Federasyonu barışı koruma birliğinin kontrolünde kalmaya devam edecektir.
Tarafların mutabakatıyla, önümüzdeki üç yıl içinde, Dağlık Karabağ ve Ermenistan arasında iletişimi sağlayacak, Laçin koridoru boyunca yeni bir güzergahın inşası için bir plan belirlenecek ve daha sonra bu rotayı korumak için Rus barış gücü birliğinin yeniden konuşlandırılması sağlanacaktır.
Azerbaycan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde Laçin koridoru boyunca trafiğin güvenliğini garanti edecektir.
7. Ülke içinde yerinden edilmiş kişiler ve mülteciler, Dağlık Karabağ topraklarına ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin kontrolü altındaki komşu bölgelere geri dönecektir.
8. Savaş esirleri, rehineler ve diğer gözaltına alınan kişi ve ölülerin bedenleri değiş tokuş edilecektir.
9. Bölgedeki tüm ekonomi ve ulaşım bağlantıları engellenmiştir. Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşlarının, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek amacıyla Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşım bağlantılarının güvenliğini garanti eder. Ulaşım yolları kontrolü, Rusya FSB’sinin Sınır Muhafız Servisi organları tarafından yürütülecektir.
Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım hatlarının inşası sağlanacaktır.
