Yetkililer, Aralık ayında tecrit uygulamak için üç seçeneği değerlendiriyorlar. Peki ekonomi tam bir tecrit için hazır mı? Liga.net üzerinde yayınlanan bir değerlendirmeyi sunuyoruz.
Ukrayna’da kilitlenme kaçınılmaz görünüyor. Bu teze sadece hekimler değil, hükümet yetkilileri de katılıyor. Bugün, yeni vaka sayısı ilk kez 16 bini aşmış durumda. Bir ay önce, Vladimir Zelenskiy,tam bir tecrit için günlük 15 bin vaka sayısını telaffuz ettiğinde vaka sayısı 9,500 civarındaydı.
Virüsün yayılmasını durdurmak için hükümet, hizmet sektöründeki işletmelerin hafta sonları çalışmasını yasaklayan bir haftasonu karantina başlattı: restoranlar, alışveriş merkezleri, güzellik salonları. Ancak şu ana kadar alınan bu tedbirleri günlük vaka sayısını durdurmaya yeterli olmadı.
Hükümette farklı görüşler var. Tam karantinaya geri dönmeyi teklif eden ilk kişi Kültür Bakanı Aleksander Tkaçenko oldu. Sağlık Bakanı Maksim Stepanov daha sonra günde 30 bin vakaya ulaştığında tam bir tecrit getirileceğini duyurdu. İçişleri Bakanı Arsen Avakov Perşembe günü önümüzdeki üç ila dört hafta içinde acil bir kilitlenme ihtiyacını duyurdu.
Ukrayna bahar senaryosunu tekrar etmeye çok yakın, ancak şu ana kadar yetkililer karar vermeyi erteliyorlar. Salgınla mücadele için hangi seçenekler ve Ukrayna ekonomisini kurtarma planları, devletin üst düzey yetkilileri tarafından değerlendiriliyor.
Tam tecrit uygulamak için iki koşul
Başbakan Denis Şmigal, daha önce uygulamaya konulan haftasonu karantinası işe yaramazsa, kilitlemenin gerçekten mümkün olduğunu söyledi. Giriş kriteri morbidite istatistikleri olacaktır. Hükümetin planlarına aşina olan birkaç yetkili ve milletvekiline göre, günlük 15 binden fazla vakaya bağlı olarak kilitlenme getirilebilir .
İkinci kriter, devletin, girişimcileri destekleyebilme yeteneğidir. Destek programları halihazırda duyurulmuştu, ancak bu hafta her sektörün özellikleri dikkate alınarak son haline getirilmelidir. Cumhurbaşkanı, kilitlenme, işçiler için tazminat, özel girişimciler için 8 bin UAH şeklinde yeni mali yardım ve çocukları nedeniyle çalışamayan girişimciler için şimdiden söz verdi.
Bu destek mekanizmalarının çalışması için kanunen onaylanması gerekir. Cumhurbaşkanlığı Dairesinden bir kişi “Bugün 8.000 UAH tutarında ödeme ve yazarkasalara dair ekonomik yasalar parlamentoya sunulacak, bunların önümüzdeki hafta oylanması gerekiyor.” dedi. Daha sonra cumhurbaşkanı, girişimcilere verilen mali destek vaadinin yerine getirilmesini yasallaştıran yeni kanunu imzalamalıdır.
Elbette gerekli yasaların yeterli sayıda milletvekili tarafından desteklenmemesi riski var. Ancak Bakanlar Kurulu ve Halkın Hizmetkarı grubu karara meyilli. Bakanlar Kurulu bünyesindeki Girişimciler Konseyi sekreterliği başkanı Andrey Zablovskiy, “Yetkililere olan güven zaten düşüyor ve bu sözler yerine getirilmezse çok acı verici olacak.” demektedir.
Hepsi ne zaman kapanacak?
Dün, karantina kısıtlamaları için seçeneklerden biri, önümüzdeki hafta sona erecek olan haftasonu karantinasının uzatılmasıydı. Bakanlar Kurulu’ndaki bazı kişiler, bugün bu seçeneğin düşünülmediğini ifade ediyor. Tam bir kilitlenme için üç senaryo bulunmaktadır; aralrındaki temel fark tarihlerinde.
İlk seçenek, iş desteğini garanti eden ekonomik yasaların kabul edilmesinden hemen sonra tam anlamıyla katı karantina getirilmesini sağlar. Halkın Hizmetkarı partisinden yetkililer, insidans artışı yavaşlamazsa, önümüzdeki haftaya kadar erken bir kilitlenme getirilebileceğini söylemektedir. Kısıtlama süresi iki haftadan başlayarak yeni yıl tatillerinin sonuna kadar sürmesidir. Kabine’deki muhatap, “Bu en acı seçenek, aşırı bir önlem.” diye onaylıyor.
İkinci seçenek 15 Aralık’tan daha erken olmamak üzere tanıtıldı ve yeni yıl tatillerinin sonuna kadar devam ediyor. Bu seçenek, girişimcilere kısıtlamalara hazırlık fırsatı vermektedir. Bakanlar Kurulu’ndaki bir yetkili, “Örneğin, restoran işletmecilerinin kilitlenme nedeniyle bozulacak bir ton balığı almaması için işletmelerin önceden uyarılması gerekiyor.” diye açıklıyor. Şimdiye kadar, bunun en olası hareket tarzı olduğunu söyledi. Ama hepsi istatistiklere bağlı.
Üçüncü seçenek, en olumlu olanı ise bir dizi işletmenin çalışmasını 29 Aralık’tan itibaren iki veya üç hafta süreyle kısıtlanması.
Tam Tecrit ve Ukrayna
Sağlık Bakanlığı’nın COVID-19 ile mücadele ekibinin bir üyesi olan Olga Golubovskaya, sağlık sisteminin artık dayanamadığını, çünkü mümkün olan en kısa sürede kilitlenmenin gerekli olduğunu söylüyor. Golubovskaya, “Sıkı karantina uygulaması hakkında düşünmenin zaten gerekli olduğunu düşünüyorum. Başka bir çıkış yolu yok … Şimdi sistem çatlıyor, hala dayanıyor, ancak şimdiden çatlıyor.” dedi.
Ona göre, zorlu önlemlerin üç hafta boyunca uygulamaya konması gerekiyor: minimum kuluçka süresi artı bir hafta: “Bu, bu kısıtlayıcı önlemleri uygulamaya koymanın mantıklı olduğu minimum dönemdir. Evet, ekonomiye çarpacak.”
Kiev Ekonomi Okulu uzmanlarına göre, 2020 baharında karantina uygulaması başlatılırsa, Ukrayna ekonomisi bir ay içinde 0.3 puan kaybedecek. GSYİH yaklaşık 440 milyon dolar düşecek. Genel olarak, bahar karantinasına yakın kısıtlamaların formatı tekrarlanırsa, işletmelere ve nüfusa mali yardım ihtiyacı yaklaşık 23 milyar UAH olacaktır. Ancak bu ihtiyacın nasıl garanti edileceği ve hangi kaynaklardan finanse edileceği henüz net değil: şimdi bütçe harcamalarının bazı korunan kalemleri için ödemeler dondurulmuş durumda.
KSE Makroekonomik Modelleme Merkezi başkanı Yuri Sholomitskiy, yıl sonuna kadar tam bir karantinanın ilkbahardan daha az acı verici olacağından ve ekonomi üzerinde çok az etkisinin olacağından emin. KSE, ekonomiyi çeşitli şekillerde desteklemek için fon elde etmenin mümkün olduğunu kabul ediyor: Dış borçlanma; bütçenin sermaye harcamaları için tahsis edilen fonların yeniden yönlendirilmesi; altyapı inşaatlarının askıya alınması (yollar dahil) ve henüz fonda bulunan COVID-19 ile mücadele için harcanmamış fonların kullanılması.
ukrhaber.com
