Ticaret Bakan Yardımcısı Gonca Yılmaz Batur, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Interconnected Business Series Türkiye-Ukrayna Webinarı’na katılarak, Türkiye ve Ukrayna’nın ekonomik ilişkileri hakkında değerlendirmelerde bulundu.
Ukrayna ve Türkiye arasındaki siyasi ve ekonomik ilişkilerin güçlü bir temele dayandığını ifade ederek, ülkelerin birbirine rakip değil ortak olduğunu söyledi.
Türkiye’nin genç nüfusuyla hızla gelişen ekonomilerden biri olduğunu aktaran Batur, Ukrayna’nın da güçlü tarımı, enerji kaynakları ve çelik sanayisiyle öne çıktığını anlattı.
Batur iki ülke arasındaki ticari ilişkilere ilişkin şu bilgileri verdi:
“Bizim Ukrayna ile ikili ticaretimiz geçtiğimiz yıllarda maalesef hep Türkiye aleyhine açık verir durumdaydı. Yani 2017-2018 yıllarına baktığımızda hep arada 1 milyar doların üzerinde mal ticareti anlamında Türkiye açık veriyordu. İlk defa 2019’da açığımız 560 milyon dolar civarına düştü. Yine açık veriyoruz ama tamamlayıcı ürünler özelinde bir ticaretimiz olduğu için de bu açığın da rahatlıkla yönetilebilir bir rakam olduğunu düşünüyoruz.
Toplamda ticaretimiz 2019 yılında güzel bir ivme gösterdi ve yüzde 18,7 civarında artarak 4,8 milyar doları buldu. Devlet başkanlarımız tarafından ortaya konulmuş olan 10 milyar dolar ticaret hacmi hedefi var ki biz henüz bunun yarısındayız. Temel hedefimiz de bu 10 milyar dolar hacmi iki taraf için de dengeli bir şekilde oluşturacak bir kompozisyonu hayata geçirmek.”
Bu yılın ilk 7 ayında pandemiye rağmen 2019’un aynı dönemine göre yüzde 12,1 civarında bir artış gerçekleştiğini anlatan Batur, “2020 yılının ilk 7 ayında Ukrayna’ya 1,1 milyar dolarlık ihracatımız oldu. İvme artışı aynı şekilde Ukrayna için de oldu.” dedi.
Türkiye “potansiyel ürün listelerini” paylaştı
Batur, Ukrayna’nın ithal ettiği ve Türkiye’nin de üretim potansiyelinin güçlü olduğu ürünleri içeren “potansiyel ürün listelerini” Ukrayna ekonomi yönetimiyle paylaştığını dile getirerek, iki ülke iş insanlarının da bir araya gelerek verimli çalışmalar yapabileceklerini söyledi.
Ukraynalı şirketlerin Türkiye’nin ihtiyaç duyabileceği ve Ukraynalıların ürettiği ürün listesi yaparak Türk tarafı ile paylaşmasının faydalı olacağını belirten Batur, “Bizim yaptığımız çalışmalarda otomotiv ana ve yan sanayi gibi, elektrikli makineler, kablolar, ayakkabılar, demir-çelik, hayvan yemi, şekerli ve çikolatalı mamuller, süt ve süt yemi ürünleri, kanatlı etler mesela Ukrayna’ya potansiyel arz eden ürünlerimiz.” bilgilerini verdi.
Ukraynalı ticaret erbaplarının Türkiye’deki muhataplarına ulaşma zorluğunu hızla gidereceklerini ifade eden Batur, “Ben iş dünyasından gelen biri olarak bu tarz potansiyel arz eden konularda iş insanlarımızın son derece dinamik ve fırsatları doğru değerlendirecek olgunlukta olduğunu düşünüyorum. Eğer bu tür sıkıntılar yaşayan firmalarımız Ukrayna tarafında varsa bunları hemen ticaret müşavirlerimize iletmelerini rica ediyorum. Ticaret müşavirlerimiz de şu anda bizi dinliyorlar. Gerekli destek hemen sağlanacaktır.” diye konuştu.
STA için yoğun mesai harcanıyor
Batur, Ukrayna ile serbest ticaret anlaşmasını (STA) bu sene içinde hayata geçirmek için çok yoğun mesai yaptıklarını ifade ederek, müzakere görüşmelerinin devam ettiğini söyledi.
Bakanların STA’nın önemli maddelerini imzalamış olmalarının kendilerinin önünü açtığını anlatan Batur, kısa bir süre içinde sonuç alınmasını beklediklerini kaydetti.
İlave gümrük vergilerinin önüne geçebilmek için STA’ların önem arz ettiğini aktaran Batur, pandemi nedeniyle getirilmek zorunda kalınan ilave gümrük vergilerine işaret etti.
Türk müteahhitlik firmalarının Ukrayna’da 6,9 milyar dolar değerinde 190 proje üstlendiğini ifade eden Batur, teknik müşavirlik alanında da 24 projenin üstlenildiğini söyledi.
Batur, Türk şirketler tarafından Ukrayna’ya yapılan yatırımın, 3. ülkelerden gelen sermaye de dahil edildiğinde 3 milyar doları aştığını ifade etti.
“Lojistik bakımından ticaret yapabilmemiz için pek çok olanak var”
Ukrayna Ekonomi, Ticaret ve Tarım Kalkınma Bakan Yardımcısı Taras Kachka, iki ülkenin lojistik olanaklarına dikkati çekerek, “Lojistik bakımından ticaret yapabilmemiz için pek çok olanak var. İlerleyen yıllarda katma değeri yüksek, inovatif ürünlerin üretimini ortak geliştirme olanakları mevcut.” dedi.
Kachka, iki ülke arasındaki ticareti kısıtlayan gelişmelerin giderilmesi gerektiğini ifade ederek, “Biz kamu alımlarını Türk firmalara açtık ama Türkiye henüz aynısını yapmadı maalesef. Biz Ukrayna şirketleri olarak Türkiye’de kamuya satış yapamıyoruz. Bu konuda bir adım atılmasını bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Teknoloji parkları kurarken Türkiye’deki modelden yararlanacağız”
Türkiye’nin Kiev Büyükelçisi Yağmur Ahmet Güldere, Türkiye’nin zirvesinin Ukrayna ziyaretlerini sürdürdüğünü belirterek, “Pandemi Türkiye-Ukrayna ilişkilerini durdurmak bir yana yavaşlatmayı bile başaramadı.” değerlendirmesini yaptı.
Ukrayna Ankara Büyükelçisi Andrii Sybiha, Ukrayna’da planlanan “Toprak Reformu’nun” Türk iş adamları için fırsatlar barındırdığını ifade ederek, Türk iş insanlarını bu fırsatı kaçırmaması gerektiğini söyledi.
Teknoparklar kurarak bunları ülke çapında yaygınlaştırmak istediklerini anlatan Sybiha, “Ukrayna’da teknoloji parkları kuracağız, bunu yaparken Türkiye’deki modelden yararlanacağız.” diye konuştu.
“Amacımız karşılıklı ticaretimizi dengeli bir şekilde 10 milyar dolara taşımak”
DEİK Başkanı Nail Olpak ise, pandemi sonrası iş yapma kültürünün değiştiğini ifade ederek, dijitalleşmenin olanaklarını yoğun olarak kullandıklarını söyledi.
Olpak, “Türkiye olarak mart ve nisan aylarında daha çok sorunları konuştuk. Türkiye ve muhataplarımızla biz neredeyse mayıs ayından bu yana Kovid-19 kaynaklı problemleri konuşmuyoruz, geleceğimizi konuşuyoruz. Demek ki kamu kurumları sorunlarımızı giderme konusunda pratik davrandılar.” bilgisini verdi.
Olpak şöyle konuştu:
“Türkiye olarak, Ukrayna’dan net ithalatçı konumundayız. Geçtiğimiz yıl ticaret hacmimiz, 4,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ben bu rakamın yeterli olmadığı kanaatindeyim ve bu noktada görevin de bizlere, iş dünyasına düştüğüne inanıyorum. Amacımız karşılıklı ticaretimizi dengeli bir şekilde 10 milyar dolara taşımak. O halde daha yüksek ekonomik hacimlere erişebilmek için, aramızdaki temasın kalıcılığını ve iletişimin sürdürülebilirliğini sağlayarak, bir iş birliği ve ortak çalışma kültürünü, daha da genişletmek ve derinleştirmemiz gerekir.”
Ukrayna Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Gennadiy Chyzhykov, iki ülke arasındaki ilişkilerin günden güne daha iyi hale geldiğini ifade ederek, her iki tarafın da yoğun çalışmalarıyla bunun daha iyi noktalara gideceğini söyledi.
DEİK/Türkiye – Ukrayna İş Konseyi Başkanı Ruşen Çetin de, iki ülke arasındaki ticaret hacmini artırmak için daha fazla iletişim ve ortak çalışma önerisinde bulundu.
Kaynak: AA / haberler.com
