Bugün Ukrayna’da Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü ve tehcir kurbanları anılıyor.
Kırım Tatarlarının sürgünü 18 Mayıs 1944’te sabah saat 3’te başladı ve Haziran başına kadar sürdü (ilk ve en büyük dalga 20 Mayıs’ta sona erdi).
Kırım Tatar halkının sınır dışı edilmesinin resmi nedeni, 11 Mayıs 1944 tarihli ve 5859 sayılı Devlet Savunma Komitesi’nin “Kırım Tatarları Hakkında” adlı gizli kararnamesinde, Kırım’ın Nazi birlikleri tarafından işgali sırasında, Kırım Tatarlarına karşı toplu ihanet ve yoğun işbirliği iddiaları ileri sürülmüştür. .
Resmi verilere göre (Lavrenty Beria sayıları) 183,144 kişi sınır dışı edildi; Kırım Tatar kaynaklarına göre ise 400 binden fazla ve sürülenlerin yaklaşık % 46’sı bir buçuk yıl içinde öldü. Sürgün operasyonunda 32 bin NKVD görevlisi görev aldı. İnsanlara hazırlanmaları için birkaç dakikadan yarım saate kadar süre verildi, kişisel eşyalarını, erzaklarını, tabakları ve ev eşyalarını yanlarına almalarına izin verildi. Malların çoğu kaldı ve devlet tarafından el konuldu. Sürülenlerin çoğu Özbekistan’daki özel yeniden yerleşime, bir kısmı GULAG’a ve bir kısmı da Moskova kömür havzası için özel birliği yenilemek için gönderildi.
Tehcir, Kırım’ın “detatarizasyonunun” araçlarından biriydi. Diğer araçlar, kültürel ve tarihi anıtların yok edilmesi, yerel tarihi isimlerin yenileriyle değiştirilmesiydi. . Savaş sonrası dönemde Rusya’nın yerlileri ve diğer cumhuriyetlerden getirilenlerle birlikte Kırım’da nüfus neredeyse 10 kat arttı.
Stalin’in Kırım Tatarlarına yönelik politikası yeni bir şey değildi. Rusya tarafından 1783’te Kırım’ın ele geçirilmesi yarımadadaki kültürel yaşamda bir düşüşe sebep olmuştu: birçok eski el yazması barbarca yakılırken, birçok mimari anıt da yok edilmişti. O dönemde de Kırım’da ilk Rus yerleşimi yapıldı ve sert Ruslaştırma politikası uygulandı. Kırım’ın Ukrayna SSC’sine (1954) devredilmesinden sonra, 1956’da Kırım Tatarlarının rehabilitasyonu hakkında bir kararname (yayınlanmamış) çıkartıldı, ancak pratikte anavatanlarına dönme hakkı olmadı. Kırım Tatarlarının anavatanlarına toplu dönüşü ancak 1980’lerin sonunda başladı.
Eski SSCB’nin totaliter rejiminin eylemleri sonucunda tehcirden yetmiş yıl sonra Kırım Tatar halkı yine kendi topraklarında ayrımcılık tehdidiyle ve vatandaşların mücadelesini desteklemek amacıyla karşı karşıya kaldı. Ukrayna – Kırım Tatarları 16 Mayıs 2014 tarihli Ukrayna Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yerli halkın temsilcisi olarak haklarının hayata geçirilmesi için Kırım Tatar Halkı Hakları Mücadele Günü tesis edildi.
2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul ederek 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.
ukrhaber.com
